Wspólny polsko-niemiecki podręcznik „Europa. Nasza historia / Europa – Unsere Geschichte” został wyróżniony przez Polską Akademię Umiejętności (PAU) w Krakowie.
Czterotomowa seria podręczników dla młodych Niemców i Polaków podejmuje najważniejsze tematy historii Europy i świata z różnych perspektyw i pokazuje wzajemne powiązania społeczeństw europejskich. Ministrowie spraw zagranicznych Polski i Niemiec zlecili Wspólnej Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej opracowanie koncepcji wspólnego podręcznika. Prace nad czterema tomami podręcznika były prowadzone i kształtowane przez ekspertów i edukatorów z Komisji Podręcznikowej a koordynację naukową nad całością prac sprawował Instytut Leibniza ds. Mediów Edukacyjnych | Instytut im. Georg Eckerta w Brunszwiku oraz Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie.
Zdjęcie: „Niosąca”, rzeźba Willa Lammerta nad jeziorem Schwedt z widokiem na miasto Fürstenberg. Fotograf: © Britta Pawelke, Miejsce Pamięci Ravensbrück, 2009 r.
Działania związane z pielęgnowaniem pamięci historycznej stoją w obliczu zmian społecznych przed ciągłym zadaniem analizy i aktualizacji. Odbywająca się w dniach 23-25 maja 2024 r. w Miejscu Pamięci Ravensbrück konferencja Wspólnej Polsko-Niemieckiej oraz Wspólnej Czesko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej na temat „Teraźniejszość przeszłości w muzeach i miejscach pamięci” jest kolejnym krokiem na rzecz aktywnego włączenia się w refleksję nad zmianami dotyczącymi pamięci i form upamiętniania.
W listopadzie 2023 r. nauczyciele i nauczycielki wraz z uczniami z prawie 30 polskich i niemieckich szkół wzięli udział we współorganizowanym przez Komisję warsztacie w Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży w Krzyżowej. Uczestnicy w bardzo otwarty sposób mogli wymienić się spostrzeżeniami i doświadczeniami na temat sprawdzonych praktyk w nauczaniu historii w Polsce i Niemczech. Przy tej okazji przetestowano jeden z rozdziałów polsko-niemieckiego podręcznika pod kątem jego wykorzystania zarówno w szkole polskiej, jak i niemieckiej.
W dniu 30 stycznia 2024 r. delegacja Komisji w składzie prof. dr hab. Violetta Julkowska, prof. dr Hans-Jürgen Bömelburg, dr hab. Igor Kąkolewski, prof. UWM, dr Dominik Pick oraz Andrzej Dusiewicz (WSiP) wzięła udział w spotkaniu z paniami sekretarzami stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanną Muchą i Katarzyną Lubnauer oraz Claudią Torres-Bartyzel, panią dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej MEN.
W ramach inauguracji roku akademickiego 2023/24 prof. Violetta Julkowska, współprzewodnicząca Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej, wygłosiła w Collegium Polonicum w Słubicach wykład inauguracyjny pt.: „Pół wieku pracy na rzecz dialogu. Wspólna Polsko-Niemiecka Komisja Podręcznikowa (UNESCO) – historia i najbliższa perspektywa”. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele społeczności akademickiej obu partnerskich uczelni – Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Europa-Universität Viadrina we Frankfurcie n. Odrą, studentki i studenci obu uczelni, a także przedstawiciele samorządów terytorialnych obu krajów.
We invite you to participate in the workshop organized by our partners: Leibniz Institute for Educational Media | Georg Eckert Institute in Braunschweig and Center of Historical Research Berlin of the Polish Academy of Sciences Berlin. International workshop in Munich: “How to teach Ukrainian history in Germany, Poland and other European Union countries? New transnational perspectives on history teaching at school”. Date and venue: 17-18.11.2023, Free Ukrainian University in Munich.
50-lecie działalności Komisja Podręcznikowa ukoronowała publikacją polsko-niemieckiego projektu podręcznikowego „Europa. Nasza historia”. Projekt ten stanowi podstawę do dalszych działań w zakresie edukacji historycznej. Do głównych działań Komisji w najbliższym okresie należeć będą: implementacja podręcznika, wspieranie transnarodowej współpracy nauczycieli oraz analizy polskich i niemieckich podręczników szkolnych z zakresu historii.
Działająca w ramach Komisji Grupa Robocza Nauczycielek i Nauczycieli realizuje wspólne projekty wymiany, przygotowuje materiały i scenariusze lekcyjne, a także rozwija nowe sposoby współpracy transnarodowej. W roku 2023 realizuje kolejny projekt wymiany młodzieżowej w Międzynarodowym Domu Spotkań w Krzyżowej pt. „Nigdy więcej wojny”, a od jesieni br. zaprasza na coroczne spotkania polskich i niemieckich nauczycieli w Krzyżowej.
Na posiedzeniu Prezydium w Słubicach (2-3.06.2023 r.) Komisja omówiła strategiczne plany rozwoju. Centralnymi działaniami Komisji pozostają dwustronne badania w zakresie mediów edukacyjnych, dialogu polsko-niemieckiego, a także wdrażanie własnych podręcznika "Europa - nasza historia" oraz prowadzenie analiz podręcznikowych. Celem jest osiągnięcie efektu synergii poprzez współpracę z innymi dwustronnymi inicjatywami zaangażowanymi w EFREC. Ma to na celu dalsze wzmocnienie międzynarodowej pozycji Komisji.
"Europa - nasza historia" to zgodna z podstawą programową seria podręczników skoncentrowana na nauczaniu kompetencji, która prezentuje różnorodne materiały w sposób ukierunkowany na ucznia i zachęca do nauki opartej na odkrywaniu i formułowaniu własnych sądów. Powstała w wyniku wieloetapowego procesu rozwoju z udziałem wydawców, praktyków edukacyjnych i naukowców z Niemiec i Polski, stosując w praktyce najnowsze wyniki badań historycznych i dydaktycznych. Celem podręcznika jest rozwijanie refleksyjnej świadomości historycznej i promowanie dialogu na temat odrębnych doświadczeń historycznych oraz radzenia sobie z różnorodnością poprzez strukturalnie zaprojektowaną zmianę perspektywy.
Grupa Robocza Nauczycieli i Nauczycielek spotyka się regularnie, aby wymienić się pomysłami na temat implementacji wspólnego podręcznika "Europa - nasza historia" ukończonego wraz z tomem 4 ("XX wiek") i wydanym w czerwcu 2020 r., oraz aby wykorzystać go w praktyce. W ten sposób Polsko-Niemiecka Komisja Podręcznikowa uwzględnia pilną potrzebę większego zaangażowania w swoje prace ekspertów z praktyki szkolnej. Z drugiej strony, jest to odpowiedź na prośbę nauczycieli, aby swoją wiedzą ekspercką przyczynić się do wdrożenia i dalszego rozwoju wspólnego podręcznika i innych planowanych cyfrowych materiałów dydaktycznych.
W pierwszych latach swojej działalności Komisja opracowała szereg zaleceń. W 1976 r. ukazały się "Zalecenia dla podręczników historii i geografii w Republice Federalnej Niemiec i w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej" w wersji niemieckiej i polskiej. Od połowy lat dziewięćdziesiątych Komisja skierowała swoją uwagę na nowe tematy. W ramach tego nowego ukierunkowania Komisja opracowała w 2001 r. nowy tekst podstawowy (wytyczne dla nauczycieli), który uzupełnił lub zastąpił stare "Zalecenia" dotyczące nauczania historii. W 2001 r. Sekcja Geografii Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej przyjęła "Uwagi na temat traktowania Niemiec i Polski w podręcznikach geografii obu krajów". Komisja opublikowała większość swoich konferencji, wiele z nich w języku niemieckim i polskim.