XXXV konferencja Wspólnej Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej
W dniach 11-15.06.2014 w pałacu biskupim w Ciążęniu odbyła się XXXV konferencja Wspólnej Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej pt. „Krajobrazy kulturowe. Aktorzy, sposoby konstruowania i narracji“, która łącząc doświadczenia nauk historycznych, geograficznych i literackich nawiązywała do szerokiego nurtu badań w humanistyce nad przestrzenią i krajobrazem. Punkt odniesienia stanowiły polsko-niemieckie pogranicze oraz doświadczenia polskich i niemieckich badań naukowych.
Krajobraz kulturowy rozumiany jako przekształcone przez człowieka środowisko naturalne, jest fragmentem pamięci zbiorowej i jednocześnie wpływa na jej kształtowanie, przez co stanowi ważny czynnik tożsamościowotwórczy tworząc tzw. przestrzenne ramy pamięci (Jan Assmann). Poprzez „czytanie” krajobrazu (Robert Traba) można odkrywać kolejne warstwy kulturowe (palimpsest) składające się na dany krajobraz kulturowy i wpływające na zamieszkujących w nim ludzi.
Obrady podzielone były na pięć sekcji: „Przestrzeń i krajobraz: terminy – definicje – koncepcje”, „Krajobrazy kulturowe między nauką a dydaktyką”, „Przestrzenne i symboliczne zawłaszczanie krajobrazów kulturowych”, „Zmiany krajobrazów i ich zrównoważony rozwój” oraz „Krajobrazy i dziedzictwo kulturowe”. Konferencja była okazją do spotkania i wymiany opinii dla kilkudziesięciu wybitnych polskich i niemieckich specjalistów z dziedziny historii, geografii, socjologii, historii sztuki, a nawet ze świata sztuki.
Celem konferencji było interdyscyplinarne przedstawienie roli, jaką w społeczeństwie pełni krajobraz kulturowy, szczególnie w relacjach polsko-niemieckich, analiza przedstawiania krajobrazów kulturowych w polskich i niemieckich podręcznikach do historii i geografii oraz próba przełożenia powyższych badań nad krajobrazem na dydaktykę. Przedmiotem obrad byli również aktorzy wpływający na wyobrażenia o krajobrazie kulturowym i na sposoby jego konstruowania i instrumentalizowania. Referaty dotyczyły ponadto wpływu polityki, gospodarki i komunikacji na krajobraz oraz jego kulturowe przekształcanie.
Podczas konferencji odbyły się ponadto dwa seminaria terenowe: czytanie krajobrazu Ciążęnia oraz Konina i ich okolic, jak również miało miejsce posiedzenie Prezydium Komisji Podręcznikowej służące omówieniu bieżącej działalności oraz dalszych planów. Uczestnicy obrad obejrzeli również film Stephana Strouxa pt. „Pamięć pracy” i odbyli dyskusję z reżyserem.
Organizatorami konferencji były: Wspólna Polsko-Niemiecka Komisja Podręcznikowa, Centrum Badań Historycznych Polskiej Akademii Nauk w Berlinie, Instytut Leibniza ds. mediów edukacyjnych im. Georga Eckerta w Brunszwiku oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Konferencja została wsparta ze środków Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Ministerstwa Spraw Zagranicznych RFN.
